گفت و گو با کارگردان مامور بدرقه

ساخت سریال‌های خوب در زمان كم دهان همه‌ را می‌بندد

بخش اعظم رقابت ناخواسته سریال‌های رمضان را رسانه‌ها ایجاد كرده‌اند!

سعید سلطانی كه ماه رمضان امسال سریال «مأمور بدرقه» را برای شبكه‌ی تهران كارگردانی می‌كند، گفت: قاعده این است كه براساس یك زمان‌بندی مناسب سریال‌های ماه رمضان ساخته شوند، اما وقتی با وجود تمام این دردسرها می‌بینیم كه سریال‌های خوبی ساخته می‌شوند، به گونه‌ای دهن همه‌مان بسته می‌شود.

***دهن همه‌مان بسته می‌شود؟!

این كارگردان درباره‌ی سرعت بالای ساخت سریال‌های ماه رمضان و تبعات مثبت و منفی آن، خاطرنشان كرد: یكی از محاسن تولید و پخش هم‌زمان سریال‌های ماه رمضان این است كه می‌توان در حین پخش از مردم «نظرسنجی» داشت. حقیقت این است كه انجام كاری با عجله، معقول نیست و از پروسه تولید فیلم و سریال در تلویزیون دور است. اما این نقصی است كه ما هرسال با آن درگیر هستیم و به نظر نمی‌رسد راه‌ حل ویژه‌یی هم برایش وجود نداشته باشد.

***می‌دانیم ساخت در مدت‌زمان كم، اشتباه ...ولی باز انجام می‌دهیم

سعید سلطانی در پاسخ به این پرسش ایسنا كه آیا مشكل تصویب‌شدن سریال‌های ماه رمضان در دقیقه نود تنها فیلم‌نامه است و چرا اصولا یك شبكه تلویزیونی یك كارگردان و همچنین بازیگران باید ساخت سریال‌های مناسبتی را به رغم كمبود وقت بپذیرند؟ گفت: حقیقت این است كه یك مجموعه باعث انجام این‌كار می‌شود. هر سال در تلویزیون چندین مناسبت از جمله ماه رمضان، محرم، عید نوروز و غیره برگزار می‌شود و در این میان این ایده بین تمام مدیران شبكه‌ها هست كه بهترین سریال را برای این ایام تولید و پخش كنند. شاید همین دلیل باعث شده كه ساخت سریال‌های مناسبتی در لحظه آخر اتفاق بیفتد و سرعت در ساخت این مجموعه‌های تلویزیونی به مشكلی هرساله تبدیل شود.

كارگردان «مأمور بدرقه» تصریح كرد: می‌دانیم كه ساخت سریال‌های ماه رمضان در مدت‌زمان كم، اشتباه است ولی باز هم انجام می‌دهیم.

وی با تأكید بر لزوم ساخت سریال‌های ماه رمضان در زمان‌بندی مناسب، در این‌باره اظهار كرد: كار ما یك كار فكری است باید همه عوامل جداگانه در حوزه وظایف خود كار كنند تا ایده پرورش پیدا كند و به مرحله اجرا برسد. در بحث اجرا هم باید هم كارگردان و هم بازیگر به آن كشف و شهود لازم برسد تا مفاهیم مدنظر ما كه در بطن كار وجود دارد پیدا و ارایه شود.

***روابط انسانی حتی در سریالی سرگرم‌كننده دارای پیام است

سعید سلطانی در پاسخ به پرسش ایسنا درباره‌ی تمایل اغلب كارگردانان و تهیه‌كنندگان به پخش سریال‌هایشان در ماه رمضان و انتقال پیامی ویژه به مخاطب، خاطرنشان كرد: امر بدیهی است كه یك اثر نمایشی دارای پیام و محتوایی باشد و خاصیت ادبیات نمایشی انتقال تجربه است. این را بپذیریم كه روابط انسانی حتی در سریالی سرگرم‌كننده دارای پیام و محتوایی است.

وی تصریح كرد: این‌كه بخواهیم برای سریالی مضمونی بتراشیم خطر بزرگ‌تری است و تا این‌كه یك كارگردان در متن ذهنش این باشد كه قصد ارایه هیچ پیامی را ندارد، چراكه خودبه‌خود انتقال پیام اتفاق می‌افتد.

*** نه به آن شوری و نه به آن بی‌نمكی

كارگردان «مأمور بدرقه» در پاسخ به این پرسش ایسنا كه جریان سرعت بالای ساخت سریال‌های ماه رمضان آیا باید كارگردانان را به توانمندی رسیدن به دقایق بالای فیلم مفید در طول یك روز برساند و یا این‌كه در هر حال باید استانداردی را برای ساخت آثار لحاظ كرد؟ گفت: ساخت مجموعه‌های تلویزیونی این‌گونه نیست كه چندین‌سال صرف تولید آن‌ها شود و هزینه بالایی برای آن‌ها پرداخته شود. از طرفی نمی‌توان مجموعه‌ای 20 قسمتی را ظرف 20 روز ساخت؛ نه به آن شوری شود و نه به آن بی‌نمكی.

سلطانی ادامه داد: استانداردها را ما كارگردانان مشخص می‌كنیم. بر این اساس برخی‌ها نشان داده‌اند كه ظرف مدتی كوتاه هم با انتخاب عوامل خوب می‌توان كار خوب ساخت. برخی كارگردانان به حدی قدرت انتقال و حضور ذهن دارند كه ظرف یك روز می‌توانند دقایق مفید بسیاری فیلم‌برداری كنند.

به اعتقاد این كارگردانان تلویزیونی مرحله ساخت فیلم و سریال یك مرحله مكانیكی نیست كه بتوان برای آن استاندارد تعداد دقیقه فیلم مفید تعیین كرد.

سعید سلطانی در پاسخ به این پرسش ایسنا كه در ساخت سریال «مأمور بدرقه» روزانه چند دقیقه فیلم مفید می‌گیرد؟ گفت: روزانه 10 دقیقه فیلم مفید می‌گیرم.

***وقتی كار مناسبتی را می‌پذیریم می‌دانیم در یك بحرانیم

كارگردان سریال‌های «پس از باران» و «خانه‌ای در تاریكی» در پاسخ به این پرسش كه آیا ساخت سریال‌های مناسبتی به قیمت واردآمدن فشار بسیار بر عوامل در مجموع ارزشش را دارد؟ گفت: وقتی قرار است در تلویزیون مجموعه‌ای ساخته شود، باید ساخته شود. ساخت این مجموعه‌ها مطمئنا با انتخاب صورت می‌گیرد. شاید یك اجبار و محدودیت زمانی برای ساخت این سریال‌ها وجود داشته باشد، اما همه ما وقتی كار مناسبتی را می‌پذیریم می‌دانیم كه در یك بحران زمانی قرار داریم كه بایستی به اضافه این‌كه كار به خوبی تمام می‌شود، در یك رقابت ناخواسته‌ای كه بخش اعظم آن را رسانه‌ها ایجاد كرده‌اند، شركت كنیم.

***توانستیم یكی از بهترین بازیگران سریال طنز را داشته باشیم

كارگردان به این پرسش كه آیا در انتخاب بازیگران این سریال به اهداف اولیه‌اش رسیده است پاسخ منفی داد و افزود: ما هرگاه قصد ساخت سریالی را داریم فكر می‌كنیم گزینه‌های بسیاری پیش‌رو داریم اما در مرحله انتخاب كه می‌رسیم متوجه می‌شویم بازیگر خوبی كه بتوان نقش را به او سپرد و از عهده كار به خوبی برآید، كم پیدا می‌شود. ما هم در مأمور بدرقه همین بحران را داشتیم. با این‌حال به لطف خدا یكی از محسنات كارمان در ماه رمضان امسال این بود كه توانستیم یكی از بهترین بازیگران سریال طنز را داشته باشیم.

***مخاطبان خارج از كشور

سلطانی كه در كنار پخش از شبكه تهران، مأمور بدرقه را درحال پخش از شبكه جام‌جم نیز می‌بیند، در پاسخ به این پرسش كه آیا این سریال را مناسب حال فارسی‌زبانان خارج از كشور می‌بیند؟ گفت: فكر می‌كنم نگاه اجتماعی این‌كار به مسایل خیلی مورد توجه مردم قرار گیرد. قصدمان بر این بوده كه آدم‌ها را از همین طبقه واقعی‌شان بررسی كنیم و بر همین اساس شخصیت‌ها را طراحی كرده‌ایم. طنزهای سریال «مأمور بدرقه» به گونه‌ای نیست كه مخاطبان خارج از كشور متوجه آن نشوند اما این‌كه چه برخوردی با این طنزها می‌شود، باید در پایان پخش بررسی كرد.

*** ادامه كار با تجربه‌های مشترك

سعید سلطانی در پاسخ به پرسش ایسنا، درباره ساخت سریال طنز مأمور بدرقه پس از ثبت تجارب سریال‌های «پس از باران»، «خانه‌ای در تاریكی»، «سال‌های برف و بنفشه» و «شكرانه»، اظهار كرد: برخلاف تصور شما، ما چندان قدرت انتخاب در كارهای بعدی‌مان نداریم. آن‌چه برای ما حكم انتخاب است، در وهله نخست متن و در وهله بعد تهیه‌كننده‌ای است كه بتوان با او ارتباط برقرار كرد وقتی این چند فاكتور در كنار هم قرار بگیرند، ساخت سریالی را می‌پذیریم.

وی به این پرسش كه آیا فاكتورهای موردنظرش در سریال «مأمور بدرقه» در كنار هم قرار گرفته است پاسخ مثبت داد و افزود: سال‌هاست كه با آقای عفیفه كار كرده‌ام و تجربه‌های مشترك بسیاری داشتیم. ضمن این‌كه امیرعباس پیام نویسنده جوان و خوش‌ذوقی است كه با قریحه این متن را نوشته است.

***ساعت پخش به ما مربوط نمی‌شود

سعید سلطانی درباره زمان پخش سریال «مأمور بدرقه» كه به عنوان آخرین سریال ساعت 23 به روی آنتن می‌رود، گفت: این مسأله چندان به من مربوط نمی‌شود. البته دایما از من در این‌باره نظر می‌خواهند و من هم نظراتی می‌دهم اما علی‌الاصول ساعت پخش در جمع مدیران تصویب می‌شود.

***استفاده نكردن از پیشنهاد ها كم‌هوشی است

كارگردان «مأمور بدرقه» در پاسخ به این پرسش كه تا چه اندازه‌ برای اعمال‌نظر در صحنه‌ها برای بازیگران حق قایل است؟ گفت: ساخت سریال كه اتفاق مشترك است و كارگردان خوب كسی است كه اجازه دهد.

عواملش در راستای ایده كلی كه وجود دارد، كار كنند و عدم استفاده از هر پیشنهادی كه به تقویت ایده كلی داستان كمك كند، كم‌هوشی است.

***ما به ناچار در این رقابت قرار می‌گیریم

وی به این پرسش كه آیا در رقابتی كه برای كسب عنوان بهترین سریال هرسال در ماه رمضان به وجود می‌آید او هم به عنوان كارگردان مأمور بدرقه قرار گرفته است، پاسخ منفی داد و افزود: ما به ناچار در این رقابت قرار می‌گیریم. به اعتقاد من تمام دوستانی كه ساخت سریال‌های ماه رمضان امسال را برعهده دارند، از بهترین كارگردانان سیما هستند. ولی در نهایت اگر مردم به دور از جوسازی‌ها، بهترین سریال را انتخاب كنند، آنان بهترین قاضی هستند و به خوبی تشخیص می‌دهند.

منبع : ایسنا